Thuộc da là gì? Tìm hiểu về quy trình công nghệ thuộc da chi tiết
Ngay từ thuở sơ khai, con người đã biết tận dụng da thú săn bắt được để làm áo khoác giữ ấm hay lều trại che mưa che nắng. Từ đó, kỹ thuật thuộc da ra đời, đánh dấu một trong những hoạt động lâu đời nhất của nhân loại. Xuất phát từ nhu cầu thiết thực, con người không ngừng cải tiến kỹ thuật để biến lớp da thô cứng thành những tấm da mềm mại, bền bỉ, phục vụ cho đời sống. Vậy thuộc da là gì? Hãy cùng Đồ da LaForce tìm hiểu về quy trình công nghệ thuộc da chi tiết trong nội dung dưới đây!
Thuộc da là gì?
Trải qua nhiều thế kỷ, công nghệ thuộc da được coi là một trong những bí mật của các thương hiệu thời trang đồ da hàng đầu thế giới, tạo ra những sản phẩm sofa, giày dép, túi xách… chất lượng nhất.
Để tạo ra một miếng da thành phẩm đạt chất lượng tốt nhất, người ta cần thực hiện quá trình thuộc da.
1. Tìm hiểu về thuộc da
Thuộc da là quá trình xử lý da động vật để chất liệu bền và khó phân hủy hơn. Mục đích chính của quy trình này là làm thay đổi cấu trúc protein của da. Tấm da sau khi thuộc sẽ bền bỉ, dẻo dai và không bị phân hủy trong môi trường tự nhiên.
Thuộc da có thể được thực hiện bằng một trong hai phương pháp là thuộc bằng thực vật hoặc sử dụng khoáng chất. Trước khi vào quy trình thuộc da, da sống được làm sạch lông, tẩy dầu mỡ, khử muối và ngâm nước trong khoảng 6 đến 24 giờ.
2. Lịch sử công nghệ thuộc da
Ngay từ thuở sơ khai, con người đã nhận ra tiềm năng của da thú. Tuy nhiên, để biến lớp da thô cứng thành vật liệu mềm mại, bền bỉ, kỹ thuật thuộc da đã ra đời. Theo ghi chép, người Assyrian vùng Tây Á là những người tiên phong trong lĩnh vực này.
Bước sang thế kỷ thứ 8, giao thương quốc tế phát triển mạnh mẽ, thúc đẩy ngành da thuộc. Da trở thành mặt hàng phổ biến, được trao đổi rộng rãi. Không chỉ giới hạn ở phương Tây, da còn được sử dụng bởi đế chế Mông Cổ để chế tác trang phục, giáp trụ…
Vào thế kỷ 14, da được ứng dụng rộng rãi trong nội thất, đặc biệt là bọc sofa, ghế. Kỹ thuật chế tác da ngày càng tinh xảo, đạt đến tầm nghệ thuật. Nổi bật là ở Venice, Ý vào thế kỷ 15 và 16, da được sử dụng để bọc rương, hòm, bìa sách… khẳng định vị thế là chất liệu cao cấp và bền bỉ nhất thời bấy giờ.
3. Các giai đoạn phát triển kỹ thuật thuộc da
Kỹ thuật thuộc da phát triển qua nhiều giai đoạn:
- Thời kỳ tiền sử: Con người sử dụng các phương pháp thuộc da thủ công đơn giản như phơi khô, ngâm muối, hoặc sử dụng chất béo động vật để xử lý da.
- Thời kỳ cổ đại: Kỹ thuật thuộc da phát triển mạnh mẽ ở các nền văn minh Ai Cập, Hy Lạp, La Mã. Các chất thuộc như vỏ cây, khoáng chất được áp dụng, tạo ra da thuộc với độ bền và tính thẩm mỹ cao hơn.
- Thời kỳ Trung Cổ: Kỹ thuật được truyền bá rộng rãi khắp châu Âu, đặc biệt là ở các nước Ý, Tây Ban Nha, Pháp. Các thợ thuộc da thành lập các hội nghề nghiệp, góp phần nâng cao chất lượng và kỹ thuật.
- Thời kỳ hiện đại: Cách mạng công nghiệp mang đến những tiến bộ vượt bậc cho kỹ thuật thuộc da. Máy móc được sử dụng, thay thế cho phần lớn công đoạn thủ công, giúp tăng năng suất và chất lượng sản phẩm.
Ngày nay, kỹ thuật, công nghệ thuộc da tiếp tục phát triển với nhiều phương pháp tiên tiến, thân thiện với môi trường. Da thuộc được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như thời trang, nội thất, thủ công mỹ nghệ…
4. Ý nghĩa của ngành thuộc da
Nhờ kỹ thuật này, da động vật vốn dễ phân hủy đã trở thành nguyên liệu cho nhiều sản phẩm thiết thực và mang tính thẩm mỹ cao trong ngành thời trang, nội thất, thủ công mỹ nghệ… Da sau khi thuộc có khả năng chịu được ma sát, mài mòn và tác động của môi trường tốt hơn da sống.
Nhờ quá trình thuộc da, da có khả năng chống thấm nước, hạn chế nấm mốc và vi khuẩn phát triển. Thêm vào đó, da sau thuộc còn mang vẻ đẹp sang trọng, tinh tế, đẳng cấp, dễ lau chùi và vệ sinh hơn so với các chất liệu khác.
Các phương pháp thuộc da phổ biến
Trải qua quá trình học hỏi, rút kinh nghiệm qua hàng ngàn năm, con người đã biết cách thuộc da bò hiệu quả và ít tốn thời gian hơn. Và hiện nay có 2 phương pháp được những người thợ áp dụng để cho ra những tấm da chất lượng tốt, độ bền cao, đó là sử dụng thảo mộc và khoáng chất.
1. Cách thuộc da bằng thảo mộc
Thuộc da bằng thực vật sử dụng tanin, một loại axit có trong vỏ, cành và lá của nhiều loài thực vật. Tanin liên kết với protein collagen trong da, tạo nên lớp bảo vệ giúp da:
- Chống thấm nước tốt hơn: Hạn chế tác động từ môi trường, tăng độ bền cho sản phẩm.
- Kháng vi khuẩn và nấm mốc: Giúp da bền đẹp theo thời gian, hạn chế hư hại.
Da được ngâm trong bể tanin với nồng độ tăng dần trong vài tuần, tạo ra thành phẩm được gọi là da Veg.
Da thuộc bằng thảo mộc thích hợp để chạm, khắc họa tiết phức tạp, tinh xảo bởi da dù dày nhưng vẫn dẻo và đàn hồi tốt. Thêm vào đó, phương pháp này rất thân thiện với môi trường và con người, không gây ra bất kỳ tác động xấu nào và giảm hẳn áp lực về chất thải.
Tuy nhiên, điểm trừ của phương pháp này là da thành phẩm chịu nhiệt kém, có thể bị co lại hoặc nứt khi gặp nhiệt độ thay đổi đột ngột. Đồng thời, loại da Veg đòi hỏi thời gian hoàn thành lâu hơn nên chi phí cao hơn hẳn so với các loại da thuộc khác.
2. Công nghệ thuộc da bằng khoáng chất
Khoáng chất phổ biến nhất trong phương pháp này là Crom. Trước khi thêm Cr, quy trình thuộc da trải qua các giai đoạn:
- Cạo lông: Loại bỏ phần lông khỏi da động vật.
- Tẩm vôi: Ngâm da trong dung dịch kiềm (NaOH) để làm mềm da và loại bỏ các tạp chất.
- Khử vôi: Trung hòa độ pH của da bằng axit.
- Ngâm mềm da: Sử dụng enzyme để tăng độ mềm mại và dẻo dai cho da.
- Ngâm chua: Hạ độ pH của da bằng muối và axit sunfuric để chuẩn bị cho quá trình thuộc da.
Quy trình thuộc da bò bằng Crom khá nhanh so với phương pháp truyền thông, thời gian ước tính chưa đến 1 ngày, tạo ra thành phẩm có khả năng kéo giãn tốt, phù hợp sản xuất túi xách, ví, quần áo…
Ngoài Crom, người ta cũng có thể thay thế bằng khoáng chất khác như phèn, muối zirconi, titan hay sắt… tạo thành phẩm da trắng ẩm.
Hiện nay có đến 80% sản phẩm da trên thị trường ứng dụng công nghệ thuộc da này bởi sự nhanh chóng, tiện lợi và hiệu quả cao.
Quy trình thuộc da đầy đủ, chi tiết
Để chuyển từ nguyên liệu da động vật thô thành sản phẩm thuộc da cho sản xuất thành phẩm, da phải trải qua nhiều quá trình xử lý nghiêm ngặt. Nhìn chung, quy trình thuộc da quốc tế và trong nước đều được tiến hành với 3 giai đoạn chính:
1. Giai đoạn chuẩn bị thuộc da
Da sau khi được lấy từ các nguồn động vật như cá sấu, trâu, bò… đảm bảo nguồn cung hợp pháp theo quy định Nhà nước sẽ phải qua các bước:
- Soaking (Ngâm): Da sống mang đi rửa, ngâm trong nước để loại bỏ các tạp chất, nếp gấp, đồng thời khôi phục hàm lượng nước ban đầu trong da. Quá trình này giúp làm mềm da, tăng độ đàn hồi và dẻo dai vốn có.
- Pressing (Ép): Phần nước dư sau quá trình ngâm được loại bỏ, sau đó da được kéo căng làm phẳng và mịn bề mặt.
- Splitting (Phân tách): Đây là quá trình các hạt trên mặt bên ngoài da được tách ra khỏi phần dưới theo phương pháp ngang bằng máy móc, thiết bị cơ học, đảm bảo độ dày đồng đều cho da.
- Trimming (Cắt và tạo hình): Những khuyết điểm và phần da bị tổn thương sẽ được cắt bỏ, tạo hình da theo ý muốn. Sau quá trình này, da được chuyển sang giai đoạn nhuộm, may, hoàn thiện.
Tìm hiểu ngay: Quy trình sản xuất giày da nam tại Đồ da LaForce
2. Tiến hành thuộc da
Sau khi hoàn thành các công đoạn chuẩn bị ở trên, chúng ta đến bước thuộc da. Như đã đề cập ở trên, hiện có 2 phương pháp thuộc da cơ bản nhất là dùng thực vật và khoáng chất. Tùy vào phương pháp mà thời gian ra thành phẩm sẽ có sự chênh lệch.
- Dyeing (Nhuộm màu): Đây được coi là bước mấu chốt trong quá trình thuộc, bởi nó sẽ quyết định màu sắc, tính ổn định và mềm mại cho da.
- Drying (Sấy khô): Da tiếp xúc với nước trong quá trình trước đó cần được dùng các loại máy sấy da để loại bỏ nước, làm khô da.
- Conveyor (Băng tải): Để tăng hiệu suất và tối ưu hóa quá trình sản xuất, hệ thống băng tải được thiết kế, sử dụng để di chuyển da tới các giai đoạn khác nhau trong quy trình thuộc da.
- Staking (Làm mềm): Đến bước này, da được làm mềm bằng các loại máy móc tác động đập cơ học.
- Buffing (Đánh bóng): Đối với kiểu da nubuck và da lộn thì đây là bước cần có, da được mài mòn bề mặt bằng giấy chuyên dụng để tạo độ bóng.
- Fulling: Làm mềm da bằng cách rung cơ học trong điều kiện độ ẩm được kiểm soát.
- Ironing (Ủi): Sử dụng máy ủi tác động lên bề mặt da để làm phẳng, mềm và đảm bảo độ bóng cho da.
3. Chỉnh sửa và hoàn thiện sản phẩm
Đến bước finishing (hoàn thiện), da sẽ được điều chỉnh màu sắc, kích thước và độ bóng như mong muốn.
Sau đó, các phân xưởng tiến hành Selection & Measuring (Lựa chọn và đo lường). Quá trình này liên quan đến xác định chất lượng, kích thước, tính thẩm mỹ, tính phù hợp tùy mục đích người dùng. Da được kiểm tra chất lượng, tính bề mặt, độ dày, được đo bằng các thiết bị máy móc hiện đại, tính chính xác cao để đưa ra thành phẩm hoàn hảo nhất tới tung ra thị trường.
Cách nhận biết da thuộc thật cao cấp
Với sự phát triển của các công nghệ thuộc da ngày càng tiên tiến hiện nay, chất lượng da thuộc thật rất cao, độ bền cao và độ dẻo dai tốt. Do đó, với những loại da thuộc chất lượng thấp hoặc giả cần có cách nhận biết như sau:
- Da thuộc thật mềm mại, có độ đàn hồi khi nhấn tay vào. Ngược lại thì da giả cứng thô, bề mặt bóng.
- Da thuộc thật có lỗ chân lông, đường vân tự nhiên – thứ mà da giả không thể có được.
- Da thuộc thật có khả năng hấp thụ hơi nước nên thường độ ẩm cao hơn so với hàng giả.
Xem ngay: Tìm hiểu về da Epi
Đồ da LaForce – Địa chỉ cung cấp các sản phẩm da thuộc cao cấp
Đồ da LaForce là một địa chỉ uy tín cung cấp các sản phẩm da cao cấp. Chúng tôi chuyên cung cấp các sản phẩm da chất lượng, từ ví da, túi xách đến các phụ kiện da khác nhau.
Chất liệu da mà LaForce sử dụng đến từ những nguồn nguyên liệu cao cấp, đảm bảo sự bền bỉ và độ bóng mượt theo thời gian. Sự tinh tế trong từng đường may, sự tỉ mỉ trong quá trình sản xuất là những yếu tố quyết định cho sự sang trọng và đẳng cấp của sản phẩm đồ da LaForce.
Đồ da LaForce không chỉ mang đến những sản phẩm chất lượng mà còn tạo nên trải nghiệm mua sắm thoải mái và thú vị. Hãy đến hệ thống cửa hàng LaForce và khám phá những sản phẩm da tuyệt vời
Như vậy, Đồ da LaForce đã cùng bạn khám phá sâu hơn về thuộc da là gì và quy trình sản xuất cũng như những đặc tính độc đáo của thuộc da. Từ lịch sử da thuộc cho đến các công nghệ hiện đại. Hy vọng rằng bài viết đã giúp độc giả có cái nhìn rõ ràng và sâu sắc hơn về thế giới của da thật. Hãy tiếp tục đồng hành và khám phá thêm những điều mới mẻ trong lĩnh vực này qua những bài viết tiếp theo của chúng tôi.